เพราะเจ้าประคุณสมเด็จโตท่านเขียนผงเอง ลบเอง ผสมเอง กดพิมพ์เอง และเสกเองด้วยพระคาถาชินบัญชร” ที่สำคัญ“เพราะท่านแจกฟรี” ตามบันทึกของหลวงตาคำ วัดอัมรินทร์
จากหนังสือท่านอาจารย์พล นิลผึ้ง ท่านเจ้าประคุณสมเด็จฯโต ได้ทำพระไว้ ๗๓ ชนิด ๒๔๙ พิมพ์ แบ่งออกเป็น ๓ ยุค คือ
ยุคต้น สมัยรัชกาลที่ ๒-๓
ยุคกลาง สมัยรัชกาลที่ ๓-๔
ยุคปลาย สมัยรัชกาลที่ ๔-๕
โดยเฉพาะยุคปลายนี้เราจะเห็นรูปพระพิมพ์สมเด็จในหนังสือพระบ่อยๆ ซึ่งเป็นพิมพ์ที่หลวงวิจารณ์เจียรนัย ช่างหลวง เป็นผู้แกะพิมพ์ถวาย ซึ่งเป็นพิมพ์นิยมในปัจจุบัน
พระยุคต้น เป็นพิมพ์ฝีมือชาวบ้าน ไม่ค่อยสวยแตกหักง่าย จึงไม่นิยม
พระยุคกลาง ฝีมือช่างสิบหมู่พิมพ์ทรงสวยขึ้นมากแต่ก็อยู่ในวังเสียหมด อยู่ที่ชาวบ้านน้อย ก็เลยไม่ค่อยนิยมเพราะไม่รู้จัก
พระยุคปลาย ฝีมือช่างหลวง มีพุทธศิลป์งดงาม คงทนไม่แตกหักง่าย จึงนิยมกันทั้งในและต่างประเทศ ถือว่าเป็นพิมพ์สากล
จำนวนพระสมเด็จ
ไม่มีผู้ใดทราบแน่ชัดว่าพระของท่านเจ้าประคุณสมเด็จฯโต มีจำนวนเท่าใด เพราะไม่มีบันทึกไว้ แต่คิดว่าน่าจะมากกว่าพระสมเด็จกรุบางขุนพรหม เพราะตามประวัติท่าน ซึ่งสร้างพระตั้งแต่เป็นขรัวโต อายุ ๒๑ ปี จนสิ้นอายุขัย คือ อายุ ๘๕ ปี และท่านก็สร้างไป แจกให้กับชาวบ้านเวลาออกบิณฑบาตรวม ๖๕ ปี ก็นับว่ามีอยู่ไม่ใช่น้อย หลายหมื่นองค์ทีเดียว
มีเรื่องเล่าว่า ในพระราชทานเพลิงศพของสมเด็จพระพุฒาจารย์ โต พ.ศ.๒๔๑๕ ได้มีการนำพระสมเด็จของท่านเจ้าประคุณสมเด็จฯ ออกแจกจ่ายให้กับผู้ที่มาร่วมพิธีในครั้งนั้น เป็นจำนวนมากประมาณว่าเต็มอ่างมังกร ไม่ทราบว่าจำนวนเท่าใด
พระสมเด็จฯ ท่านแจกพระของท่านจนถึงวันสุดท้ายของชีวิตเลยจริงๆ
จะเห็นได้ว่าพระที่ศักดิ์สิทธิ์ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน มีพระที่พุทธคุณสูงหลายองค์มาจากพระแจกฟรี เนื่องจากไม่มีพุทธพานิชแอบแฝง ผู้สร้างมีเจตนามุ่งมั่นมอบให้ด้วยวัตถุประสงค์ดีต่อผู้รับเท่านั้นไม่มีแรงจูงใจอื่น สร้างด้วยพลังจิตที่หวังมุ่งมั่นให้ผู้รับได้รับพุทธคุณที่สูงสุด จึงเป็นพระที่แรงกล้าด้วยพุทธคุณอันบริสุทธิ์
ที่มา facebook